Szkoło, szkoło jak się masz? ...

Dobiegły już końca tak wyczekiwane przez starszych i młodszych wakacje.

Wrzesień to czas powrotu do szkoły i zajmowania miejsc w szkolnych ławkach. Dla niektórych po raz pierwszy, dla innych ostatni…

Z czasem tym wiąże się obraz prezentowany w kategorii „eksponat rekomendowany”, pod niepozostawiającym wątpliwości co do jego tematu tytułem „W szkole”. Autorem pracy jest warszawska artystka Helena Cygańska-Walicka. W czterech długich ławkach, ustawionych jedna za drugą, widzimy 10 dziewczynek, w większości zajętych notowaniem w zeszytach. Uczennica w ostatniej ławce po lewej stoi oparta o blat; uczennica z przedostatniej ławki jest zwrócona w stronę pochylonej nad nią nauczycielki. Dziewczynki, o jasnych, rudych i brązowych włosach, ubrane są w błękitne, zielone, fioletowe, granatowe i bordowe fartuszki szkolne z białymi kołnierzykami. Nauczycielka ukazana jest w różowej bluzce i zielonej spódnicy. Za oknem po prawej widać wielopiętrowy budynek.

Kolorystyka obrazu jest bardzo sugestywna, autorka posłużyła się tu szeroką gamą barwną, co było jednym z jej znaków rozpoznawczych. Prace Cygańskiej-Walickiej cechowała pewna swoboda w ujęciu realistycznych scen oraz ekspresja wyrazu, co w połączeniu z bardzo dobrym warsztatem malarskim dało niezwykłe efekty. Obraz zdecydowanie wyróżnia się wśród innych prac z okresu socrealizmu, kiedy to raczej odchodzono od koloryzmu, który łączono z postimpresjonizmem i „zgniłym formalizmem” poprzednich epok.

Obraz „W szkole” został namalowany w 1950 roku i został zaprezentowany na I Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Muzeum Narodowym w Warszawie. Była to pierwsza tak duża wystawa sztuki, zorganizowana dzięki mecenatowi państwa, na której przyznawano nagrody w dziedzinie malarstwa, rzeźby i grafiki. Kolejne tego typu wystawy państwowe umożliwiały kontrolę powstającej sztuki w dziedzinie jej poprawności ideologicznej oraz ograniczenie rynku sztuki do działalności instytucji państwowych, zajmujących się organizacją, pokazami i zakupami dzieł.

Chociaż w Muzeum Zamoyskich w Kozłowce nie mamy ławek, to wraz z nowym rokiem szkolnym rozpoczęliśmy nowy cykl zajęć edukacyjnych, na które serdecznie zapraszamy.

Opr. Katarzyna Kot