- Strona główna
- Wydarzenia
- Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej
W roku jubileuszu 100-lecia Bitwy Warszawskiej w Galerii Sztuki Socrealizmu prezentowana jest wystawa multimedialna w formie prezentacji „Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej”. Składają się na nią historyczne plakaty propagandowe, które towarzyszyły militarnej i politycznej agresji Rosji Radzieckiej. Prezentacji towarzyszą związane z tą tematyką obrazy z lat 50. I 60. XX w.
W wyniku Rewolucji Październikowej i wojny domowej w Rosji upadło cesarstwo rosyjskie dynastii Romanowych. W 1917 roku na mapie politycznej świata pojawiło się nowe państwo – Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka, które w latach 1922–1991 funkcjonowało jako Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Twórca nowej struktury politycznej, społecznej, gospodarczej i militarnej, Włodzimierz Lenin, wraz z innymi działaczami komunistycznymi, forsował ideę rewolucji proletariackiej w Europie, a w dalszej perspektywie na całym świecie.
Odrodzona Polska jako pierwsza stała się obiektem agresji rewolucyjnego imperium, która w 1919 roku doprowadziła do wybuchu krwawej wojny, zakończonej zwycięstwem Polaków i podpisaniem traktatu pokojowego w Rydze w marcu 1921 roku (wytyczona została wtedy granica państwowa, która obowiązywała do agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września 1939 roku).
Konflikt ten oprócz wymiaru politycznego, militarnego i światopoglądowego, miał także wymiar propagandowy. Partyjne organy propagandowe Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików), w skrócie RKP(b) rozpowszechniały hasła walki z burżuazyjną i „pańską” Polską, ciemiężycielem polskich robotników i chłopów oraz bratnich narodów słowiańskich, Ukraińców i Białorusinów. Rozwiązaniem problemu polskiego miało być powstanie Polskiej Socjalistycznej Republiki Rad, na czele której mieli znaleźć się naznaczeni przez Lenina członkowie powstałego w 1920 roku Tymczasowego Polskiego Komitetu Rewolucyjnego (Polrewkom), m.in.: Feliks Dzierżyński, Julian Marchlewski, Feliks Kon.
Przegrana Bitwa Warszawska i kolejne militarne porażki Armii Czerwonej pod Komarowem i nad Niemnem skutecznie zatrzymały na okres kilkunastu lat rewolucyjne zapędy radzieckich komunistów.
W Galerii Sztuki Socrealizmu w multimedialnej prezentacji pokazujemy kilkanaście radzieckich plakatów propagandowych z lat wojny 1919–1920, które udostępnione zostały przez Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Uzupełniają je obrazy wybrane z kozłowieckich zbiorów sztuki współczesnej, malowane przez polskich malarzy, Franciszka Barącza, Józefa Szwacza i Janusza Kaczmarskiego. Płótna te, powstałe ponad trzydzieści lat po wielkich zwycięstwach Polski nad Rosją bolszewicką, reprezentują komunistyczną interpretację historii, która została narzucona Polsce po II wojnie światowej.
![wystawa multimedialna w formie prezentacji „Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej” Plakat. Rysunek przedstawiający otyłego magnata z wąsem, ubranego w strój szlachecki rozpartego wygodnie na workach ze zbożem. Na górze i dole napisy cyrylicą: ukraiński chleb, polski wyzyskiwacz, rolniku co trzeba zrobić z polskim panem, który zagrabił twój chleb.](http://serwis.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1098/uploads/1.jpg)
wystawa multimedialna w formie prezentacji „Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej”
![wystawa multimedialna w formie prezentacji „Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej” Plakat. Czerwone tło a na nim biały napis: wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, lipiec – listopad 2020.](http://serwis.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1098/uploads/2.jpg)
wystawa multimedialna w formie prezentacji „Wojna polsko-bolszewicka w obiektywie propagandy komunistycznej”
![Demonstracja przeciw wojnie ze Związkiem Radzieckim, Franciszek Barącz, ok. 1955 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce Obraz. Technika: olej na płótnie. Demonstracja przeciw wojnie ze Związkiem Radzieckim. Franciszek Barącz, około 1955 roku. Na pierwszym planie kobieta w chuście okrywającej głowę i ramiona oraz mężczyzna trzymający drzewiec z czerwoną flagą, ujęci do pasa. W tle grupa ludzi trzymająca transparenty.](http://serwis.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1098/uploads/mpk_sw_1931_7_pm2014.jpg)
Demonstracja przeciw wojnie ze Związkiem Radzieckim, Franciszek Barącz, ok. 1955 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce
![Demonstracja ludu Warszawy w 1921 r., Bogusław Szwacz, 1955 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce Obraz. Technika: olej na płótnie. Demonstracja ludu Warszawy w 1921 roku, Bogusław Szwacz, ok 1955 roku. Kobiety i mężczyźni maszerujący ulicą. Jeden z mężczyzn trzyma czerwony transparent z napisem: precz z wojną zaborczą. Niech żyje Rosja Radziecka.](http://serwis.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1098/uploads/mpk_sw_1933_1_pm2012.jpg)
Demonstracja ludu Warszawy w 1921 r., Bogusław Szwacz, 1955 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce
![Lenin i członkowie Tymczasowego Polskiego Komitetu Rewolucyjnego (Polrewkom) w 1920 roku: Feliks Dzierżyński, Julian Marchlewski, Feliks Kon. Janusz Kaczmarski, ok. 1961 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce Obraz. Technika: olej na płótnie. Lenin i członkowie Tymczasowego Polskiego Komitetu Rewolucyjnego (Polrewkom) w 1920 roku, Janusz Kaczmarski, około 1961 roku. Od lewej: Feliks Dzierżyński – wysoki, łysawy mężczyzna w średnim wieku z bródka w szpic i wąsami, ubrany w zielonkawobrązowy mundur; Lenin – mężczyzna w średnim wieku, z rudymi wąsami i bródką w szpic ubrany w garnitur, białą koszulę i krawat, na głowie kaszkiet; Feliks Kon – starszy mężczyzna w małych okularach z ciemnymi włosami i siwą długą brodą, ubrany w ciemny strój, w lewej dłoni trzyma papierosa; Julian Marchlewski – starszy mężczyzna z wąsami i siwą brodą w szpic, ubrany w garnitur, białą koszulę i krawat.](http://serwis.muzeumzamoyskich.pl/storage/pages/1098/uploads/mpk_sw_1947_1_pm2014.jpg)
Lenin i członkowie Tymczasowego Polskiego Komitetu Rewolucyjnego (Polrewkom) w 1920 roku: Feliks Dzierżyński, Julian Marchlewski, Feliks Kon. Janusz Kaczmarski, ok. 1961 r.; własność Muzeum Zamoyskich w Kozłówce